15 Temmuz Darbe Kalkışması’nın ardından Başbakan Binali Yıldırım’ın “Darbe teşebbüsüne katılan kışlalar kapatılacak” sözleri sonuç vermeye başladı. İstanbul, Ankara gibi kentlerde bu kışlaların kapatılarak halka açık alanlar olması için çalışmalar başladı. Türkiye’de yeni bir sürecin başlangıcı olarak yorumlanan bu kalkışmanın ardından Van’daki askeri alanların da yeşile bürünmesi bir kez daha gündeme geldi.

Askeri alanların yeşil alanlara dönüştürülmesi 15 Temmuz Darbe Kalkışması’nın ardından gündem olurken, Türkiye’nin bir çok yerinde adımlar atılmaya başlandı. Başbakan Yıldırım’ın askeri alanların yeşil alan olması için çalışma yapılabilir demesinin üzerine, ilk akla gelen Van’daki askeri alanlar oldu. Daha önce de gazete olarak bu alanların yeşil alan olması konusunda haberler yapmış ancak çıkan son karara göre Van’daki ordu evinin yerine yeni binanın yapılacağı söylenmişti. Van’da bir çoğu TOKİ’ye devredilen belediyenin ise geçici olarak parka dönüştürdüğü alanlar tartışılmaya devam ederken darbe sonrası yeniden gündeme gelen konuyu kentin farklı kesiminden isimler Şehrivan’a değerlendirdi. Görüştüğümüz isimler bu gelişmenin bir fırsat olduğunu ve bu fırsatın iyi değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Tüm isimler bu alanların yeşil alan ya da vatandaşlar için farklı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, ayrıca tarihi alanların ve ağaçların korunması gerektiğini söyledi.

KENT KONSEYİ: YEŞİLDEN YANA KARAR ALDIK

Gazeteniz Şehrivan olarak görüştüğümüz isimlerden Van Kent Konseyi Başkanı Ümit Keser, konsey olarak yeşil alan konusunda karar aldıklarını söyleyerek, “Van’ın büyükşehir olmasıyla birlikte imar planında bu askeri alanlar yeşil alan olarak ilan edildi. Tabi bu konuda en sağlıklı bilgiyi verecek kişiler belediye yetkilileridir. Biz Van Kent Konseyi olarak yaptığımız toplantılarda bu sıkıntıyı dile getirdik. Konuştuk, tartıştık ve sonuç olarak bu alanların yeşil alan yapılması için konsey olarak karar aldık. Askeri alanların yeşil alan olması için belediyeler gerekli çalışmayı başlattı. Merkez komutanlığının yeri buna bir örnektir.” İfadelerini kullandı.

KESER: YEŞİL ALANA İHTİYAÇ VAR

Askeri alanların TOKİ’ye devir edilmesi ile yeniden betonlaşmanın olacağını ifade eden Keser şunları söyledi: “Özellikle askeri alanların TOKİ’ye devri ile ilgili çok tartışmalar yapıldı. TOKİ’ye devir edilmesi bir nevi betonlaşmak demek. Biz kent konseyi olarak yeşilden yana olduğumuzu defalarca dile getirdik. Yaptığımız bütün toplantılarda Van’ın yeşile ihtiyaç duyduğunu ifade ettik. Ki tüm konsey üyeleri ve toplantıya katılan tüm kurum temsilcileri yeşilden yana konuştu. En azında bu alanlar bir süreliğine otopark olarak kullanılabilir. Otopark olarak hizmet vermesi şehrin trafiğini bir nebzede olsa rahatlatır diye düşünüyorum. Daha önce de söyledik yine söylüyoruz. Van’ın yeşil alana ihtiyacı var.”

KALÇIK: ASKERİ ALANLAR HALKA AÇILMALI

Van’da yeşil alanların az olmasını yıllardır dillendiren Çevre Derneği (Çev-Der) Başkanı Ali Kalçık ise, “Van’ın en temel sıkıntısı yeşil alan sorunu diyebiliriz. Normal şartlarda bir kentte kişi başına düşen yeşil alan 10 metre kare iken. Van’da bu alan 2 metre kareden daha az. 2011 yılında yaşadığımız 2 büyük depremin ardından birçok evin yanı sıra kamu kurum binaları yıkıldı. Bu alanların birçoğu hala boş duruyor. Biz her platformda o alanlar yeşil alan olsun dedik. 2014 yılında ise Van büyükşehir olunca otomatikman şehir içinde kalan askeri alanlarda şehir dışına çıkarıldı. Ve bu askeri alanların yerleri boş kaldı. Evet, belki hala şehir içinde kalan askeri alanlar olabilir. Buna örnek olarak Toprakkale ve Hacıbekir Kışlası verilebilir. Bunlar hala şehir içinde. Bu askeri alanlar acilen şehir dışına çıkmalı. Özellikle Toprakkale’nin olduğu yer tarihi bir alan. Ve askeriye orada olduğu sürece oradaki tarih yok olmayla karşı karşıya kalacak. Acilen Toprakkale boşaltılmalı ve halka açılmalı.” Şeklinde konuştu.

“UMUDUMUZ ALANLARIN YEŞİL KALMASIDIR”

Askeri alanların şehir içinde olmasının doğru olmadığını söyleyen Kalçık son olarak şunları söyledi: “Boşaltılan askeri alanlara park yapmak yerine yeniden bina dikmekte doğru değil. Zaten yeşile hasretiz. Özellikle merkezi komutanlığın yerine yapılan parkın yıkılıp bina yapılacağı yönündeki iddiaların doğru olmamasını umuyorum. Cumhurbaşkanı ve başbakanın kısa bir süre önce şehir içinden çıkan askeri alanlarının yerine yeşil alan olsun söylemleri yerinde bir söylem. Bizimde umudumuz bu alanların yeşil kalması. Ben buradan yöneticilere çağrıda bulunmak istiyorum. Özellikle sazlıklarla yeşil alanların korunması lazım, bataklıkların yeşillendirilmesi şarttı. Bu konuda yöneticilerin duyarlı olmasını beliyorum.”

ÖZEL: HALKIN ZAFERİ ÖDÜLLENDİRİLMELİDİR

Alanların yeşil alana çevrilmesiyle ilgili görüştüğümüz Vangölü Aktivistlerinden Erdoğan Özel 15 Temmuz darbe girişiminin ardından askeri alanların şehir merkezinden çıkarılması gerektiğini söyledi. Özel, “15 Temmuz’da ve sonrasında şehir içinde çok fazla tank ve top gördük. Artık bunları görmekten psikolojimiz bozuldu. Bu yüzden de askeri alanların şehir merkezinden çıkarılması gerekiyor. Bu insanlar üzerinde olan etkisi bitirecektir. 15 Temmuz darbe girişimde büyük zafer elde eden yapılacak olan bu çalışmalar ile ödüllendirilmelidir. Bu alanlara halka bir şekilde armağan edilmelidir. Başta bizler ve tüm Vanlılarda bunun için kamuoyu oluşturması gerekiyor.” Dedi.

“ALAN BOŞALTILDIKTAN SONRA KORUNMASI GEREKİYOR”

Vatandaşların bilinçlendirilmesi gerektiğini ifade eden Özel şöyle devam etti: “Biz Vangölü Aktivistleri olarak sürekli bu ve buna benzer bilinçlendirmelerimizi sürekli yapıyoruz. Halkın bu anlamda bilinçlendirilmesi önemlidir. Bilinç oluşturularak siyasilere ve politikacılara ulaşmamız gerekiyor. Bu şekilde de yapmak ya da yaptırmak istediğimiz çalışmaları yaptırabiliriz. Örneğin askeri alanlar yeşil olan, parklar ya da farklı şekillerde kullanılabilir. Buralar her ne olarak kullanılırsa kullanılsın dikkat edilmesi gereken önemli bir detayda var. Oda askeri alanların çıkarılmasının hemen ardından tarihin ve dokunun korunmasıdır. Bu alanlara kesinlikle zarar verilmemesi gerekiyor.”

ÖZEL: FIRSAT İYİ DEĞERLENDİRİLMELİ

Van’da askeri alanların çok olduğunu ve bu alanların iyi değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Özel: “Van’da yeşil alan sorunu var. Avrupa ülkelerine baktığımız zaman kişi başına düşen ağaç ve yeşil alan çok fazla, ancak Van’da ise bu durum çok farklı. Van’da yeşil alan çok az. Bu yüzden de elimize gelen bu fırsat iyi bir şekilde değerlendirilmeli. Van’da bu alanlardan çok fazla var. Van’da oluşturulacak olan kamuoyu ile bu alanlar çok iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Bunlar iyi değerlendirilir ve vatandaşlar için uygun alanlara oluşturulursa Van için ciddi bir kazanç olur.” İfadelerini kullandı.

IRAK: DEPREMDE YAPAMADIK, ŞİMDİ YAPALIM

Askeri alanlar ve bu alanların yeşil alanlar olarak değerlendirilmesiyle ilgili görüştüğümüz Van TSO ve Van TB Eski Başkanlarından İş Adamı Feridun Irak ilk olarak şunları söyledi: “Krizlerin fırsata dönüştürülmesi diye bir söz var. Biz bunu ne yazık ki depremde yapamadık. Van depreminde Van’da çok sayıda kamu binası, askeri binalar ve buna benzer birçok bina zarar gördü ve biz bunların alanlarını yeşil alanlara dönüştüremedik. Bu anlamda STK’lar, dernekler, vatandaşlar olarak taleplerimiz oldu ancak bu taleplerimiz iyi bir şekilde karşılanmadı. Şu aralar askeri alanların şehir dışına taşınması ve bu alanların yeşil alan olarak kullanılması konuşuluyor. Yapılan bu konuşmalar ve oluşturulmak istenen kamuoyu gerçek anlamda memnuniyet vericidir. Bu kararda hepimizin ısrarlı olması gerekiyor. Ayrıca yeşil alan olarak ya da başka şekilde kullanılacak olan bu alanlarda kesinlikle ranta gidilmemesi gerekiyor.”

“BURALAR YEŞİL ALANA DÖNÜŞTÜRÜLMELİ”

Askeri alanlar en uygun çalışmanın yeşil alan olduğunu söyleyen Irak, “Türkiye ortalamasına baktığımız zaman Van yeşil alan ve ağ konusunda en diplerde yer alıyor. Ormanlık anlamında Van’ın hiç ormanı yok. Bu yüzden bizim bunu fırsata dönüştürmemiz gerekiyor. Şehir merkezinde var olan askeri yapıların çıkmasının ardından bu alanlara yeşil alan ve park olarak hizmete açılmalıdır. Burada herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Özellikle siyasilere bu konuda büyük görevler düşüyor. Ayrıca şunu da belirtmek isterim. Askeri alanlar genelde yeşil alanlardır. Bu alanlar yeşil alan değil de başka bir şekilde değerlendirilirse buradaki yeşillikler tahrip edilmemelidir. Bu yüzden bu alanlara için en uygun olan yeşil alanlardır.” Dedi.

VATANSEVER: ASKER ŞEHİRDEN UZAKLAŞTIRILMALI

Van’da yeşil alanların az olduğunu söyleyen vatandaşlardan Suat Vatansever şunları söyledi: “Askeri alanların şehirden çıkması gerekiyor. Sadece askeri alanların değil, birçok kamu kurumunun da şehir dışına ya da yerleşimin az olduğu alanlara taşınması gerekiyor. Kentin trafiğe ciddi anlamda artık sorun olmaya başlıyor. Şehirde bir cadde kapandığında tüm kent kitleniyor. Ayrıca şehir merkezlerinde yeşillik alanların sayısı da çok az. Ağaçlarımız yeterince yok. Bana göre askerlerin kesinlikle çıkması gerekiyor. Hele ki bu darbe girişimin ardından askerin şehirden çok uzağa alınması gerekiyor. Askeriye de ne olduğu, kim ne yaptığı belli değil. Birde bunların kentin en güzel yerlerinde yer alıyorlar. Bu alanlar daha faklı ve güzel bir şekilde değerlendirilmelidir.”

BARUT: ALANLARA PARKLAR YAPILMALIDIR

Hamit Barut adlı bir vatandaş da askeri alanların şehir merkezinden çıkarılması gerektiğini ifade etti. Barut, “Askerin şehit merkezinde olmaması gerekiyor. Bu hem güvenlik hem de görüntü açısında çok kötü bir durumdur. Her hangi bir olay olduğunda askeriyeye bu yansıdığı zaman şehre de yansıyor. Bu yüzden askerin kesinlikle merkezden çıkması gerekiyor. Asker çıktıktan sonra burası yeşil alan mı olur yoksa başka bir şey mi onu bilemem. Ancak kesinlikle o alanlara yeniden binalar dikilmemeli. Çünkü Van’da yeşilliğe ihtiyaç var. Bu yüzden de bu alanlar yeşil alan ve güzel parklar olarak değerlendirilmelidir. Burada da belediyelere büyük iş düşüyor. Belediyeler sadece iki tahta oturaktan ibare olmamalıdır. Güzel yeşil alanlar ve insanların zaman geçirebileceği alanlar yapılmalıdır.”

ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ / ÖNDER ALTINAL